Omdat er altijd mensen zullen zijn die begeleiding nodig hebben, mag de Sociale Werkplaats niet weg. Dat concludeerde staatssecretaris Jetta Kleinsma op een panelbijeenkomst van Presikhaaf Schoolmeubelen en Koninklijke Ahrend.

Het was een statement na een discussie waaruit bleek dat de opname van mensen met afstand tot de arbeidsmarkt door het reguliere bedrijfsleven verre van voorspoedig verloopt. Bedrijven voldoen nog bij lange na niet aan de wettelijke eis om 'mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt' in dienst te hebben. Het bemiddelende 'werkgeversservicepunt' bij gemeenten wordt door bedrijven niet altijd gevonden en is ook niet altijd duidelijk, zo is de ervaring. Op websites van deze organisaties wordt de hele Participatiewet zelden of nooit genoemd, met Amersfoort als positieve uitzondering.

Deskundigen aan tafel en in de zaal waren het er over eens dat het zowel bij de overheid als bij bedrijven niet echt lekker loopt. Belangrijkste angel blijkt de vraag te zijn of bijvoorbeeld een arbeidsgehandicapte die door een bedrijf wordt opgenomen uiteindelijk wel meetelt voor de Participatiewet. Deze wet schrijft voor dat 5 procent van het personeelsbestand uit mensen moet bestaan die nu nog grotendeels begeleid worden door de sociale werkvoorziening, of thuis met een uitkering zitten. Een andere deel van deze groep wordt opgenomen door ‘sociale ondernemingen’, die voor deze inzet overigens geen extra vergoeding krijgen, zelfs geen aparte wettelijke ondernemingsstatus. Die kans is in ieder geval niet groot, na een afwijzend advies van de Sociaal Economische Raad hierover.

P+ riep Ahrend dit jaar uit tot Kampioen Participatiewet, nadat de kantoorinrichter het complete bedrijf dat schoolmeubelen maakt van de werkvoorziening Presikhaaf had overgenomen, met een baangarantie voor alle medewerkers in de vorm van een langlopende detachering. Het gaat om maar liefst 190 mensen, die geen baan op de reguliere arbeidsmarkt kunnen vinden. Detachering telt mee in de Participatiewet.

Kleinsma, die geraakt leek door de rondleiding door Presikhaaf Schoolmeubelen, gaf toe dat de uitvoering van de Participatiewet verder niet erg gesmeerd loopt.  Dit naar aanleiding van de kritiek van de directeur van een werkgeverskoepel, die in de zaal in Arnhem het woord vroeg. Hij stelde dat de wettelijke regeling niet duidelijk is over de vraag wie ‘slecht genoeg’ is om mee te mogen tellen voor deze wet.  Hij stelde dat een bedrijf iemand die tot de doelgroep zou behoren een contract aanbood, maar later telde deze medewerker toch niet mee. “Het prijskaartje moet bekend zijn”, aldus de spreker.

Klijnsma beaamde dat dit vraagstuk al voor het in werking treden van de Participatiewet speelde. “Werkgeversvoorzitter Wientjes (VNO/NCW) zei al tegen mij: Jetta, ik moet een goeie businesscase hebben, wil ik er niet teveel op toegeven. We hebben begeleiders nodig, jobcoaches, toeslagen, dan pas zullen mijn leden zeggen: doe mij er maar een aantal.”

Klijnsma stelde dit reëel te vinden. Maar toch loopt de toepassing van de Participatiewet zelfs bij de overheid zelf niet naar wens. Zij zei daarom ook de eigen collega’s op de ministeries aan te moedigen om aan de wet te voldoen. Zij controleert dit ook. “Ieder jaar gaat de thermometer er in.”

De noodzakelijke extra begeleiding van de mensen uit de doelgroep blijkt in praktijk een fikse bottleneck  te zijn. Het is juist dit punt waar de sociale werkvoorziening (SD) een lange staat van dienst in heeft.

Klijnsma zei dan ook, tot slot van de paneldiscussie: “Laten we zorgen dat de begeleiding op peil blijft, in heel Nederland. We moeten niet het kind met het badwater weggooien. De infrastructuur van het SD-bedrijf moeten we recht overeind houden. Ook in de 21ste Eeuw zullen er mensen zijn die begeleiding nodig hebben. Dit is iets wat niet weg mag. Punt.”

Presikhaaf Schoolmeubelen