Zeker een bedrijf dat begint met het maken van ‘circulaire producten’ heeft cijfers nodig. Douwe Jan Joustra formuleerde 14 kernprestatie-indicatoren (KPI’s).

Joustra van het Oneplanetarchitecture institute (OPAi) bood het rapport ‘Ondernemen in de circulaire economie’ aan Koning Willem-Alexander aan, tijdens de Nieuwjaarsreceptie van MVO Nederland. Deze grondige studie biedt nieuwe verdienmodellen voor bedrijven.

Zoals altijd bij nieuwe ondernemingsconcepten is de grote vraag: waar begin je? Het goede van deze publicatie is dat Joustra een aantal kernprestatie-indicatorn op een rijtje heeft gezet. Voor managers is dat gesneden koek, de knoppen waaraan zij gewend zijn te draaien. Met deze KPI’s kan aan een bedrijfsstrategie worden gebouwd.

Joustra pakte het hele scala aan kerncijfers die voor operationalisering nodig zijn. Financiële, zoals de kosten van het maken van producten die na gebruik weer kunnen worden teruggehaald, op opnieuw te gebruiken, of als grondstof te dienen voor een nieuwe productiecyclus. Ook stelde hij punten op die aandacht geven aan investeringsmogelijkheden of zelfs overnames en fusies. Samenwerking ook, cross-sectoraal zelfs, wat tot verrassende nieuwe inzichten kan leiden.

Maar het allerbelangrijkste is toch om door cijfers te verzamelen greep te krijgen op het productieproces zelf.

Hieronder de 14 KPI’s van Joustra, in een soms enigszins bewerkte versie. Het rapport zelf, dat als PDF vanaf deze site is te downloaden, geeft een uitgebreide toelichting op elke afzonderlijke indicator.

+ KPI 1. Bepaal de inkomsten uit verkochte gerepareerde producten in relatie tot de inkomsten uit het totaal aantal verkochte producten.

+ KPI 2. Noteer de benodigde tijd voor reparatie of de financiele winst uit de reparatie.

+ KPI 3. Registreer het aantal hergebruikte onderdelen in relatie tot het totaal aantal verkochte producten.

+ KPI 4. Bepaal het aantal opgeknapte (refurbished) producten of het aantal verkochte opgewaardeerde (upgraded) producten in relatie tot het totale aantal verkochte producten.

+ KPI 5. Bereken het percentage gerecycled materiaal van (eigen) producten gebruikt in eigen producten.

+ KPI 6. Bepaal de restwaarde van de producten na een bepaalde termijn.

+ KPI 7. Maak een berekening van de winst van een product na aftrek van gebruik in de tweedehandsverkoop in relatie tot de totale winst na aftrek van renten, belastingen en afschrijvingen (EBITA)

+ KPI 8. Onderzoek hoe vaak een grondstof kan worden gebruikt als input voor productie.

+ KPI 9. Stel de technische levensduur van producten vast.

+ KPI 10. Bepaal de bijdrage van het succes door andere partijen door het vaststellen van de totale financiële waarde van verkochte (ingekochte) bijproducten in relatie tot de financiële waarde van verkochte producten (inkoop materialen).

+ KPI 11. Stel bij cross industriële samenwerking apart de omzet vast van innovatieve producten uit het verwerken van secundaire producten voor derden.

+ KPI 12. Research vooraf de mate van ontleedbaarheid van grondstoffen per product (designing for recycling).

+ KPI 13. Bepaal het volume toxisch materiaal dat wordt gebruikt bij de fabricage van het product.

+ KPI 14. Bepaal ook het volume aan toxische materialen dat in het product zelf zit.

Zie de linkerkolom onderaan voor het downloaden van het volledige rapport ‘Ondernemen in de circulaire economie’, waar ook Michel Schuurman van MVO Nederland aan meewerkte.

Website 'Ondernemen in de circulaire economie'.