MVO Nederland haalt leer uit Ethiopië
Het zachtste leer ter wereld komt uit Ethiopië. MVO Nederland brengt het naar Nederland door een coalitie te bouwen van leerverwerkende bedrijven hier en leerlooiers daar. Frans Tilstra presenteert in P+ zijn dagboek over deze unieke internationale MVO-aanpak.
In zijn dagboek beschrijft coalitiebouwer Tilstra waarom het voor Nederlandse MKB-ers zo interessant is om voor het eerst direct met de grondstoffenleveranciers in een ontwikkelingsland zaken te gaan doen.
Tilstra: “Niemand weet beter dan de Italiaanse modemakers hoe fraai het leer van het langharige bergschaap is dat uit Ethiopië komt. Zo dun, zo fijn van structuur en met weinig tot geen beschadigingen. Ideaal om kostbare handschoenen van te maken, of leren jasjes die vallen alsof ze van zijde zijn gemaakt. Een mooie huid die verwerkt wordt tot design schoudertasje van een duur fashion label als Gucci, gaat niet voor minder dan 2000 euro over de toonbank.”
Het geheim is voor een belangrijk deel geologisch bepaald, zo leerde Tilstra. “Ethiopië bestaat voor het grootste deel uit vruchtbaar hoogland. Zo hoog dat de gebruikelijke zwerm insecten ontbreekt, die zich op een kudde voedt. Dat betekent: geen lelijke littekens van horzels in de huid. De kuddes lopen bovendien vrij rond, zodat er ook geen beschadigingen van prikkeldraad zijn, hooguit van doornige struiken. De aan dit klimaat aangepaste rassen van schapen en geiten hebben bovendien een heel dunne huid.”
Het is eigenlijk gek, dat dit aanbod zo lang een goed bewaard geheim kon blijven. Tilstra: “De vaste aanvoer van nieuwe huiden is enorm. Ethiopië telt de grootste veestapel van Afrika en staat zelfs wereldwijd op de tiende plaats, met zo’n 100 miljoen dieren. Daaronder zijn ruim 25 miljoen schapen en 24 miljoen geiten: goed voor respectievelijk 8,1 miljoen schaapshuiden en 7,5 miljoen geitenvellen per jaar.”
Geen wonder dat de leerverwerkende industrie in Nederland Tilstra graag op verkenningsreis wilde sturen. Niet alleen om de marktkansen te verkennen, maar ook om te checken of een business ook aan duurzame voorwaarden zou kunnen voldoen, met de OESO Richtlijnen als basis. De opzet slaagde. In samenwerking met het CBI interesseerde hij namens MVO Nederland in Ethiopië een forse groep leerlooiers voor een samenwerking. Hij checkte daarbij zaken die niet door de beugel zouden kunnen.
In zijn dagboek over de sociale componenten: “Ik zie geen kinderarbeid. Overwerk bestaat bijna niet, iedereen staat om 5 uur bij de prikklok. De fabriek is dan helemaal leeg. Ethiopië is een land met een geleide economie. De mensen zijn heel goed op de hoogte van hun arbeidsrechten.”
Op milieugebied belooft er zelfs een primeur aan te komen. “Ik ben erg enthousiast over het ontstaan van een mini-coalitie binnen de coalitie. Een veelbelovende ontwikkeling is het in Ethiopië produceren van metaalvrije huiden (zonder chroom), waardoor het looien veel minder vervuilend wordt. Daar is vraag naar, ontdekte een groothandel uit Waalwijk. Het is ook een moeilijk te verkrijgen product. De receptuur voor de chemicaliën is nog wel wat duurder, maar daar wordt nu in samenwerking met een chemiebedrijf aan gewerkt. Er zijn tests gedaan met leer en naar laboratoria in Duitsland gestuurd. Deze twee partijen zijn van plan om in Ethiopië door te gaan en daar huiden van finishing kwaliteit te laten produceren. Ze zoeken nu een geschikte leerlooier. Voor Ethiopië is dat natuurlijk fantastisch: chroomvrij leer gaan leveren, een product dat schaars is op de wereldmarkt. Dan heb je precies bereikt wat je wilde: financieel voordeel en milieuvoordeel.”
De filosofie achter deze aanpak, die zijn weerga niet kent in het internationale MVO programma van minister Ploumen: “Ik geloof in vraaggestuurd werken; ontwikkelingswerk koppelen aan een commerciële vraag. Je bereikt je doel sneller wanneer je ondernemers een ‘wortel’ kunt geven, die in verhouding staat met de ‘stok’. Wanneer je geen ‘wortel’ hebt, kun je nog zo hard met de ‘stok’ willen slaan, maar op wie?”