“Heel interessant stuk”. De jurist Roger Cox las over de reis naar Denemarken van Maurits Groen, die onderzocht waarom dit Skandinavische land vol met decentrale energie staat en Nederland niet. Cox vind het ook helemaal geen idioot idee om voor te stellen Nederlandse kolencentrales te nationaliseren.

Cox meldde zich spontaan met een reactie. Deze in Maastricht werkzame jurist werkte hard mee aan het bekend maken van de film ‘An uncovenient Truth’ van Al Gore en de introductie van Cradle to Cradle in Nederland. Nu denkt hij mee over juridische stappen tegen de Nederlandse Staat omdat opeenvolgende regeringen nalatig zijn geweest in het nemen van de nodige voorbereidingen om de opwarming van de aarde tegen te gaan. Zoiets kan de Denen niet verweten worden.

Cox liet weten: “Heel interessant stuk van Jan Bom en Maurits Groen. Het laat goed zien wat regeringsbeleid vermag als het consistent en met het oog op de langere termijn wordt uitgevoerd en als de regering zich richting bedrijven in nutssectoren aanwijzings- en verbodsbevoegdheden voorbehoudt.”

Ook vond hij de rol van pensioenfondsen in Denemarken interessant, die het op basis van lang en meerjarig beleid aandurven om op grote schaal te participeren in windparken op zee, de grootste ter wereld. Cox: “Het stuk biedt ook goede aanknopingspunten voor de switch van fossiel naar duurzaam die we van institutionele beleggers zouden willen zien.”

Groen ontdekte dat Denemarken, ondanks Europa, toch nog een soort van nationale energiemaatschappij bezit, Dong. De regering zit zowel in belangrijke toezichthoudende instanties van Dong, maar levert ook menskracht voor het hoger management. Dat is een totaal andere situatie in Nederland, waar de eigenaren van energiemaatschappijen (veel provincies en gemeenten) hun aandelenpakketten te gelde maakten, waarna Essent en Nuon gekocht konden worden door respectievelijk RWE en Vattenfall. Anders dan de Denen heeft Nederland daardoor nauwelijks meer een nationaal sturingsmechanisme om een meerjarig energiescenario uit te voeren. Groen kwam tot de conclusie dat de Nederlandse kolencentrales dan maar genationaliseerd moesten worden.

Cox, net als Groen betrokken bij Urgenda, vind het geen gek idee. ”Ook blij te zien dat inmiddels verreikendere gedachten zoals die van nationalisaties in de energiesector ontstaan. We zullen namelijk tamelijk rigoureus te werk moeten gaan in de transformatie van de energiesector en daarbij zullen dit soort maatregelen niet uitgesloten kunnen of moeten worden. We kunnen daarbij ook qua regelgeving best ver gaan omdat het EU Hof van Justitie de nodige inbreuken op het vrije marktprincipe toelaat indien het in het belang van een hoger doel is. Het Hof heeft al eerder bepaald dat het voeren van klimaatbeleid een dergelijk hoger doel is.”

Cox schreef zelf een artikel voor Energie+ dat aan dit thema raakt. Het is op internet te raadplegen. 

Het reisverslag in P+ over Denemarken