Skip to main content
P+ Logo
Best Practices voor een duurzame toekomst
wilde bij
wilde bij
19 juni 2015

Bijen verdienen 3000 dollar per hectare

Geen boer die er ooit een rekening voor kreeg, maar eigenlijk zouden bijen 3000 dollar per hectare moeten krijgen, wegens ‘bevruchting van gewassen’.

Zouden alle wilde bijen een gezamenlijk rekencentrum hebben dat wereldwijd deze nota’s verstuurde, dan draaiden ze met elkaar een omzet van miljarden dollars per jaar.

Dit blijkt uit een groot internationaal onderzoek, waarvan de resultaten werden gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Nature Communications. Het is interessant dat ‘ecodiensten’, zoals die van wilde bijen, nu een prijskaartje krijgen. Er zijn nog veel meer ‘services’ die de natuur ons gratis levert en die wij als heel gewoon beschouwen.

Gelukkig sturen wilde bijen geen rekeningen, want ze zouden daar onderling ook de grootste ruzie over krijgen. Niet alle bijensoorten zijn namelijk voor bevruchting van gewassen even belangrijk. Dat liet de Nederlandse hoofdonderzoeker David Kleijn van de Wageningen University weten, een universiteit die geen beste reputatie heeft als het om onderzoek naar bijen gaat. Een producent van bijendodende gif als Bayer financierde er onderzoek waar uit zou blijken dat de bijensterfte aan van alles en nog te wijten was, behalve aan chemische stoffen als neo- nicotinoïden.

Kleijn lijkt uit ander hout gesneden, ook al constateert hij dat we slechts 2 procent van de wilde bijensoorten nodig hebben om 80 procent van de bevruchting van gewassen te realiseren. Je zou er uit kunnen constateren dat we ons dus vooral op die economisch belangrijke wilde rassen moeten richten, ook al wordt in het algemeen aangenomen dat diversiteit van soorten voor een grotere stabiliteit zorgt.

Kleijn bracht 90 verschillende studies naar wilde bijen bij elkaar, verzameld uit vijf verschillende continenten, ook uit Europa. Daarmee kan hij uitspraken doen over de vraag welke van de 785 onderzochte soorten bijen de beste economische rendementen opleveren. Het gemiddelde is dus 3.000 dollar per hectare en dat is ongeveer gelijk aan dat van ‘tamme’ bijen die door imkers in kassen worden gekweekt en naast akkers worden neergezet. Wilde bijen voegen met 2.893 euro per hectare zelfs iets meer toe aan de landbouw dan de gedomesticeerde honingbijen (2.592 euro). In dollars omgerekend kom je op een hoger bedrag uit.

Is Wageningen alweer verkeerd bezig? Toch niet. "We moeten kwetsbare soorten beschermen omdat we ze belangrijk vinden", zei Kleijn in een interview. "We moeten terug naar de ouderwetse morele argumenten. Die zijn de laatste jaren op de achtergrond geraakt - iedereen had het alleen maar over het nut van biodiversiteit. Het nutsdenken is prima, maar gebruik het niet als enige argument om de natuur te beschermen."

Kleijn verscheen in januari 2014 in het NOS Journaal met de mededeling dat Europa 7 miljoen bijen tekort had. Vanwege de doelstellingen om door Europese teelt meer biobrandstof te maken, is er vooral in Groot-Brittannie een gebrek aan insecten die voor de bestuiving van koolzaad en zonnebloemen zorgen. Kleijn wees fijntjes op een ander probleem: als de oliehoudende gewassen zijn gerooid, moeten er voor de bijenvolkeren later in het jaar wel wat andere bloemetjes worden ingezaaid, willen ze kunnen overleven.

Uittreksel uit dit onderzoek, gepubliceerd door Nature Communications

Eerder onderzoek van David Kleijn in Nature