Het klimaatakkoord van Parijs vraagt dringend om een sociaal duurzame agenda. De FNV bouwt aan een coalitie met nu al zeven organisaties, waaronder ook MVO Nederland.

Het sluiten van kolencentrales heeft niet alleen tot positief effect dat de CO2-uitstoot vermindert. Bij deze centrales werken mensen, die hun werk verliezen. Werknemers worden niet automatisch uitgenodigd en omgeschoold om windmolens op zee te gaan onderhouden.

De sociale component van de transitie naar duurzame energie wordt makkelijk vergeten, vindt de FNV. Daarom nam de werknemersorganisatie deze week het initiatief om tot een coalitie te komen die uiteindelijk nog groter moet worden dan alle partijen die zich aan het Energieakkoord van de SER verbonden.

De uitgangspunten zijn er al: sociale waarden, zorg voor de aarde en de menselijke maat moeten weer centraal komen te staan. “Alleen dan is Nederland verzekerd van een duurzame toekomst met een eerlijke verdeling van de welvaart.”

Die oproep ondertekenden op 14 april milieuorganisaties als Natuur en Milieu, Greenpeace, vakbonden als FNV maar ook de Sociale Alliantie van CNV, woon- en patiëntenorganisaties als de Woonbond en de Nierpatiënten Vereniging donderdag in een gezamenlijke Sociaal Duurzame Agenda in Den Haag.

Mariette Hamer was als SER-voorzitter getuige van de lancering. De overheid was aanwezig in de persoon van Hugo G. Van Meijenfeldt, die tot taak heeft de nieuwe ontwikkelingsdoelstellingen van de VN in praktijk te brengen, niet alleen in verre landen, maar ook in Nederland zelf. Ook VNO-NCW stuurde de oud-directeur sociaal-ecomisch beleid, Jan Willem van den Braak, nu in Brussel werkzaam.

‘Post-polderen’, zo noemden de initiatiefnemers tijdens de bijeenkomst hun agenda. Van oudsher waren het de werknemers- en werkgeversorganisaties die in Den Haag gezamenlijk aanbevelingen voor sociaal-economisch beleid deden. Dit overleg kreeg de naam ‘polderen’; een verwijzing naar het eeuwenoude overleg over de vraag hoe we ons land onder de zeespiegel gezamenlijk droog houden. Deze eeuw krijgt het begrip met de stijging van het zeewaterniveau een extra dimensie. Er is een veel breder draagvlak nodig, dan alleen de traditionele ‘sociale partners’.

De sociaal duurzame coalitie van nu is dan ook niet meer dan een startsein. De organisaties willen zoveel mogelijk collega’s in het eigen werkveld uitnodigen aan te sluiten. Met name Willem Lageweg van MVO Nederland zegde toe zijn enorme netwerk van organisaties te zullen benaderen.

Penningmeester / MVO-verantwoordelijke Coen van der Veer van de FNV ziet de coalitie als een groeimodel, waarbij kan worden aangesloten tot een gigantische nationale beweging ontstaat. “Dat is nodig om de slinger van de klok te doen keren. Die slaat nu al te lang uit in de richting van neo-liberaal beleid, van ‘laat maar waaien’. Dat kan niet langer, met de problemen waar we nu voor staan in de wereld. Er is duidelijk ingrijpen van een regering nodig.”

De agenda richt zich daarom ook op de verkiezingen van volgend jaar. De organisaties “doen een krachtige oproep aan politieke partijen om de punten uit het manifest op te nemen in hun verkiezingsprogramma’s. Daarbij gaat het over afspraken om de CO2-uitstoot te verminderen, inkomens en vermogens in een eerlijker evenwicht te krijgen, en te bouwen aan een sociaal weerbare samenleving waarin mensen gelijke kansen hebben.”

Voorzitter Ton Heerts van de FNV gaf zijn belang duidelijk aan: “Duurzaam, sociaal en groen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Wij zijn samen een sterke kracht. De overheid heeft hierbij ook een belangrijke rol. In de toekomst zullen banen verdwijnen, maar duurzamer produceren levert ook weer banen op. Dat moeten dan wel echte banen zijn.”

Tjerk Wagenaar, Natuur & Milieu onderstreepte deze visie: “Het enige perspectief om klimaatverandering te keren is een sociale duurzame samenleving. Strijd en samen zijn nodig: solidariteit tussen generaties, inkomensgroepen en levensovertuigingen; allemaal in één polder.”

Van de ondernemersorganisaties tekende directeur Willem Lageweg van MVO Nederland het document. Zijn inzet is een sociaal- economisch offensief, om Nederland vooruit te helpen in de vaart der volkeren: “Een duurzame en circulaire economie leidt tot een hogere kwaliteit van leven en tot meer banen. Door ons in te zetten voor een circulaire en inclusieve economie gaat iedereen erop vooruit, zowel de mens als de aarde. Circulair en inclusief is ons nieuwe offensief.” Met inclusief bedoelt Lageweg dat ‘iedereen meedoet’, ook mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en vluchtelingen.

Hier de tekst van de Sociaal Duurzame Agenda (PDF)