De Amerikaanse suikerindustrie heeft in de jaren ’60 van de vorige eeuw wetenschappers betaald om de schuld van hartklachten eenzijdig te steken op verzadigde vetten. Dit blijkt uit  historische documenten die de Universiteit van Californië in San Francisco ontdekte.

De lobby “is in staat geweest vele tientallen jaren de aandacht van suikers af te wenden” volgens hoogleraar Stanton Glantz, die het artikel schreef op basis van historische research. Hij noemt daarbij ook de naam van de lobbygroep, de Sugar Research Foundation, tegenwoordig bekend als de Sugar Association.

Het patroon van werken blijkt hetzelfde te zij als bij PR-campagnes van de tabakslobby en meer recent de financiering van klimaatsceptici. Grote suikerproducenten, of suikerverwerkende bedrijven als de frisdrankenindustrie betaalden niet direct aan gewenst wetenschappelijk onderzoek mee. Dat ging veel subtieler. Er werd een apart onderzoeksinstituut opgezet, onder de naam Sugar Research Foundation. Deze betaalde drie onderzoekers verbonden aan de Harvard Universiteit in Boston bedragen van 50.000 dollar.

Met dit onderzoek werd in 1967 een samenvattend onderzoek gepubliceerd naar suiker, vetten en harkwalen. Echter, de keuze van de genoemde wetenschappelijke resultaten in het prestigieuze New England Journal of Medicine werd gemaakt door de Sugar Research Foundation. En juist deze conclusies minimaliseerden het verband tussen hartfalen en suiker. Ze  gaven de schuld vooral aan de verzadigde vetten en cholesterol. Het enige probleem met suiker was daarna vooral rotting van het gebit. Met slogans als ‘Snoep verstandig, eet een appel’, werd ook dit probleem in Nederland netjes langs de kant van de weg geparkeerd.

Tot op de dag van vandaag zijn de resultaten hiervan in de supermarkt zichtbaar. Consumenten hebben een afschuw voor vlees met een vetrandje en krijgen bij tal van producten de garantie dat er alleen onschuldige onverzadigde vetten in zitten.

Tegelijkertijd is er nauwelijks meer een product in de winkelschappen te vinden waarin geen ‘sluipsuikers’ zitten, enkele grammetjes om de consument een onbewust gevoel van beloning te geven. Ondertussen bewijst recent wetenschappelijk onderzoek dat juist industriële suikers de bloedvaten sterk doen verouderen. Ook wordt steeds vaker verband gelegd met het ontstaan van coronaire hartziekten door suikerinname; afwijkingen in de kransslagaders. Een acuut hartinfarct kan het gevolg zijn, of hartritmestoornissen.

Veel beter bekend bij het grote publiek is onderzoek naar het verband tussen suiker en obesitas. Reden voor bedrijven als Coca-Cola om zwaar in te zetten op sponsoring van bekende sportgebeurtenissen als de Olympische Spelen. De redenantie: wie voldoende sport en beweegt werkt die suiker makkelijk weg. Volgens de New York Times stak het bedrijf bovendien miljoenen dollars in het financieren van alweer wetenschappelijk onderzoek dat twijfel moest zaaien over de directe relatie tussen het drinken van gezoete frisdrank en overgewicht.

Hoe kon de suikerlobby een halve eeuw geleden alweer zo succesvol zijn? Een belangrijk element is dat het in 1967 nog niet gebruikelijk was dat wetenschappers bekend maakten wie de kosten van hun onderzoek financierden.

De onthulling van prof. Glantz is gebaseerd op duizenden pagina’s documenten, die in wetenschappelijke bibliotheken zijn ontdekt. Daarin is ook beschreven wat de rol is van de topbeslissers in de Amerikaanse suikerindustrie, met naam en toenaam. Bekend is ook waarom ze zo handelden. Al in 1950 verschenen de eerste waarschuwingen over de gevolgen van suikerinname voor het hart. Een ander kamp van wetenschappers stak de schuld juist op een te hoge inname van cholesterol. Na de manipulatie door de suikerlobby doofde de discussie over de suikers volledig en stak deze pas weer op door dat andere probleem dat suiker veroorzaakt: obesitas.

Met terugwerkende kracht kan worden vastgesteld dat publicatie in een prestigieus medisch tijdschrift als de New England Journal of Medicine van een eenzijdig gekleurd onderzoek de gezondheid van miljarden mensen over de hele wereld een halve eeuw lang negatief heeft kunnen beïnvloeden.

Vraag is nu wat het antwoord van de voedingsindustrie zal zijn. Heel hard gaat dat nog niet, maar op de zuivelafdeling zijn de eerste bakjes magere kwark met de claim “0% suiker” al te koop.

Samenvatting van het onderzoek in Jama Internal Medicine