Wat is de belangrijkste succesfactor voor een circulaire economie? Zijn dat tastbare zaken, zoals grondstoffen? Is dat een gebied, een bedrijvenpark? Of is het de samenwerking tussen mensen, de sociale component? Heel belangrijk zijn shared visions, oftewel gedeelde dromen. Dat stelt Wouter Spekkink, universitair docent aan de Erasmus School of Social and Behavioral Sciences.

Circulaire bedrijven groeien minder hard dan niet-circulaire ondernemingen. Dat constateert het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in de ‘Integrale Circulaire Economie Rapportage 2021’. Hoe zou dat komen? Een van de redenen is de te eenzijdige focus op grondstoffenstromen, stelt het wetenschapsnetwerk Het Groene Brein. Programmaleider Colette van der Minne stelt: “Een omslag naar de circulaire economie is mensenwerk. Kijk je alleen naar technische aspecten, dan zal het onherroepelijk stranden. Het vraagt ook om ander gedrag en anders organiseren; van de markt, van een keten, van organisaties. Die sociale vernieuwing is onmisbaar als je echt wat wil veranderen.” 

Toen ondernemer Jaap Korteweg de Vegetarische Slager aan Unilever verkocht kreeg hij boze berichten op social media. Daar trok hij zich niets van aan, vertelt hij in het boek LiEF, vol verhalen van andere impactondernemers. “Dat we met een multinational in zee gingen, was volgens sommigen not done. Dat heb ik zo van mijn schouders af laten glijden.” 

Als duurzaamheid alleen iets voor de rijken is, creëer je weerstand. Dat stelt Carol Gribnau (55 jaar), de nieuwe directeur van Stichting DOEN. Ze vormt samen met Idriss Nor, directeur Participaties, de nieuwe tweekoppige directie. Gribnau is afkomstig van ontwikkelingsorganisatie Hivos en zal zich voornamelijk bezighouden met de groene, sociale en creatieve programma’s die Stichting DOEN met subsidies en leningen financiert.

Burgerinitiatieven zijn er in vele soorten en maten. De ‘Wormenhotels’ veroveren Nederlandse steden, waar bewoners in hun eigen wijk groenafval composteren. Maar in Amersfoort is er een ander model. Daar produceert ‘Wormenkoning’ Edgar van Groningen namens alle stadsbewoners aan de stadsrand met zijn 100 duizend tijgerwormen ‘vermicompost’. 

Op plekken met goede vruchtbare grond fruitbomen. Op plekken waar niets wil groeien kerstbomen met kluit, die de feestdagen hebben overleefd. Straatboer Christiaan Kuipers realiseert zijn droom in versneld tempo, samen met medewerkers die werken op bedrijventerrein Hessenpoort in Zwolle. Deze zomer portretteerden we de Straatboer bij de eerste oogst bonen en tomaatjes die langs de bedrijfshekken groeiden. Het bericht ging de wereld over.

Een verbluffende meerderheid van de stadsbevolking in Amsterdam wil hun groenafval liever gescheiden inleveren. Niet minder dan 94 procent ziet organisch afval als waardevol. En 76 procent zou het GFT graag gescheiden inleveren, als de stad dit mogelijk zou maken. Dit blijkt uit een onderzoek van hoogleraar Ans Kolk van de Universiteit van Amsterdam, en collega's. Hieruit kwamen diverse ‘Best Practices’ naar voren, waaronder ook het onderhouden van een ‘wormenhotel’. Toch voorkomt deze oplossing maar nauwelijks dat de stad de meeste groenafval toch naar de verbrandingsoven brengt. De milieubewuste Amsterdammers in hun onderzoek zien een goed inzamelsysteem en heldere informatie als essentieel.

In het oppervlaktewater in Nederland worden nu al 2350 deeltjes microplastic per kubieke meter water gevonden. Drinkwaterbedrijven hebben hiermee te maken, omdat ze ook uit de rivieren water opnemen om te zuiveren. Slippen deze microplastics door in het leidingwater, of weten de waterbedrijven dit te voorkomen? Ja, dat lukt goed, laten Dunea en Waternet weten. Bij een gemiddeld verbruik van 119 liter per dag, komen er hooguit twee stukjes microplastics uit de kraan, ter grootte van één twintigste millimeter.  

Het zag er halverwege 2020 beslist niet naar uit, maar op de valreep naar het nieuwe jaar zijn alle groene fondsen in het beleggingsmandje van P+ alsnog in de plus geëindigd. Twee enorme uitschieters lieten zelfs een rendement van meer dan 20 procent zien. Het NN Duurzaam Aandelenfonds stond op 31 december 2020 op 22,95 procent. Het ASN Milieu en Waterfonds eindigde bijna gelijk met 22,52 procent. De cijfers zijn afkomstig van Morningstar.

In het meningencircus op de social media en de tv van vandaag roept iedereen van alles, zonder daar enige consequentie aan te verbinden. Wie is er nog bereid om grote persoonlijke offers voor een opvatting te brengen? Oud-vakbondsman Freek Thomasson (1944) ging heel ver in het consequent opvolgen van zijn principes. In zijn loopbaan kostte het hem tot vier keer toe zijn werk. 

Je hebt als sociale onderneming de pioniers- en scale-upfase achter de rug. Wat doe je dan? Volgens Bartel Geleijnse is het dan tijd om samen te werken met reguliere ondernemingen. Juist om te zorgen dat sociaal binnen het reguliere bedrijfsleven mainstream wordt. Zo creëert The Colour Kitchen in de samenwerking met cateringgigant Vermaat impact bij de vele klanten van Vermaat. Alles hierover op een webinar op 21 december in de vroege avond.

Alle mosselen in de supermarkt bevatten microplastics. Dat is een niet zo lekkere mededeling vlak voor de Kerstmaaltijd. Het slechte nieuws komt uit een studie van de Universiteit van Bayreuth, geleid door Prof. Dr. Christian Laforsch. “Als je mosselen eet, eet je microplastics," van hij het onderzoek samen. Ook mosselen uit de Noordzee. De conclusie geldt wereldwijd.