Het kan verkeren. In een en dezelfde week op het podium te worden gehesen als eeuwige winnaar, maar ook verguisd te worden als achterblijver. En dat op hetzelfde onderwerp: transparantie. Oftewel: eerlijke berichtgeving over de eigen bedrijfsactiviteiten. Maandag was de Rabobank voor het derde jaar de winnaar van de Transparantiebenchmark, dus van alle 183 onderzochte ondernemingen in heel Nederland. Vrijdag eindigde het metertje voor dezelfde Rabobank op hetzelfde thema nog niet eens in het groen, volgens de Eerlijke Bankwijzer, die naar de Nederlandse banksector keek. Hoe kan dat nou? Puzzel mee met P+ aan de hand van de PDF-files van beide rapporten.

De eco-toren van Babel heeft er weer een nieuwe etage bij: de eigen groene labels van supermarkten. Albert Heijn doet er ook aan mee met “Puur en Eerlijk”. Volgens MVO-directeur Roland Waardenburg bedoeld als “een logo voor alles. Om de klanten het makkelijker te maken, die niet alle labels kennen.” Wie echter goed kijkt, ziet de logootjes van Der Blauwe Engel, fair trade en MSC (vis) ook nog op de verpakking staan. Deze week klonk op de Nieuwjaarsreceptie van MVO Nederland en Initiatief Duurzame Handel (IDH) ook kritiek op de komst van deze “omni-standaarden”. Een vertegenwoordiger van Fair Food zei dat de claim van AH niet klopte. Een product zou niet zowel goed voor het milieu zijn als goed voor mensen. “Het zou niet moeten zijn “Puur EN Eerlijk”, maar “Puur OF Eerlijk”.” Op deze bijeenkomst werd echter duidelijk dat de macht van de supermarkten steeds groter wordt, door de groei van de eigen huismerken, die ten koste gaat van producten van producentenmerken. P+ geeft de PDF met de analyse van de Britse marketing deskundige Chris Anstey, die hij voor IDH maakte.

De nestor van het maatschappelijk verantwoord ondernemen in Nederland is overleden. In Amsterdam, op 80-jarige leeftijd, na een ziekbed van een jaar, nadat vorig jaar een ernstige vorm van kanker bij hem was ontdekt. Hij zal maandag in Monnickendam worden begraven. Henk van Luijk (1929) begon ruim 25 jaar geleden als bedrijfsethicus vragen te stellen aan jonge studenten van Nyenrode. Die vroegen zichzelf in die tijd vooral af hoe lang het nog zou duren voordat ze in een BMW-van-de-zaak zouden rijden. P+ portretteerde hem zes jaar geleden. In dat interview zei hij nog over wetgeving op maatschappelijk gebied: “Er zullen echt aanvullende regels nodig zijn. Zelfregulering is een illusie.” Hij werd er met de jaren niet milder op. In de jury van de Duurzame Top 100 liet hij duidelijk blijken dat er zijns inziens een paar mensen op de lijst terecht waren gekomen, die er van hem echt niet op mochten. Hij werkte tot op het laatst en publiceerde op internationaal niveau in grote standaardwerken over maatschappelijk verantwoord ondernemen. Van Luijk was een van de eerste drie bestuursleden van MVO Nederland. Als link het interview uit P+ uit 2004.

‘When this is done, lets make love’. Dat staat op het gootsteenzeefje van ontwerper Doreen Westphal. Het rode zeefje bestaat uit bioplastic en is gemaakt met een knipoog, vertelt Westphal: “Het doen van de afwas is voor veel mensen toch een probleem als je geen afwasmachine hebt. Dit is een kleine stimulering voor het doen van de vaat.”

Een voorproefje op het Nieuwsjaarsevent van morgen in Rotterdam. Wat zijn de 5 belangrijkste trends op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen in 2010? Directeur  Willem Lageweg gaat er in de Van Nellefabriek dieper op in, maar geeft nu alvast zijn belangrijkste adviezen prijs. Op nummer 1 staat: Duurzaam inkopen. Lageweg: “Het jaar 2010 biedt voor bedrijven die met MVO aan de slag zijn meer kansen dan ooit. De vraag naar duurzame producten neemt alsmaar toe en bedrijven die hier goed op in spelen verlagen hun kosten en verhogen hun omzet.” Morgen zal hij ook bekend maken welke toonaangevende bedrijven heel goed uit het Jaar van de Kredietcrisis 2009 kwamen. Hoe ziet de trendlijst van MVO Nederland er uit?

Nu ook Unilever in Groot-Brittannië natuurlijke bestanddelen in de deodorants van het merk Sure stopt, is er geen enkele twijfel meer mogelijk. Steeds meer consumenten vragen om cosmetica waar eerlijke bestanddelen in zitten die in de natuur voorkomen. Unilever doet dat met bladeren van de olijfboom en met cranberries, onder andere. Een onderzoeksinstituut als Organic Monitor voorspelde het al: alleen in Europa gaan de omzetten van natuurcosmetica in 2010 met 13 procent omhoog. Dit in vergelijking met toch al flinke omzet van 1,8 miljard euro vorig jaar. Alle grote cosmeticaconcerns zagen deze consumentenvoorkeur al langer aankomen en lijfden vrijwel allemaal duurzame labels in. Wereldmarktleider L’Oreal trok in 2006 de meeste aandacht met de aankoop van de Body Shop. P+ gaat in het volgende nummer dieper in op deze megatrend, in gesprek met directeur Benelux Jean-Charles Bondy van dit onder duurzame beleggers populaire Franse bedrijf. Waarom stopt L’Oreal fair trade argan olie in de haarshampoo Elvive zonder daar nadrukkelijk melding van te maken?

Wie de sneeuw en vorst beu is, moet vooral naar de nominaties kijken van het Ei van Columbus. Daar staan genomineerden bij, die meteen doen fantaseren over het gereed maken van tuintjes, zaaien, oogsten. En met de restanten van het groenafval zelf energie opwekken. Neem de Tuinbutler. Dat is het net gestartte biologische volkstuin-complex in Lelystad dat ‘servicetuinen’ verhuurt. “De Tuinbutler verzorgt dagelijks volkstuinen met groenten en fruit. Zo kunnen druk bezette burgers toch genieten van het platteland en de smaak van producten uit eigen tuin. De servicetuinen worden onderhouden door jonge biologische boeren, waardoor dit initiatief ook een leer- en werkplek is voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.” Of het Zeeuws Klimaatfonds. “Dit fonds subsidieert investeringen in energiebesparende maatregelen en de ontwikkeling van overwegend kleinschalige duurzame energieopwekking.” P+ geeft de link naar de in totaal 13 genomineerden.

In Engeland besloot het parlement om de rechter de bevoegdheid te geven om buitenlandse activiteiten van het Britse bedrijf Cape te beoordelen. In Zuid-Afrika waren werknemers en buurtbewoners van de asbestmijnen van Cape blootgesteld aan deze gevaarlijke delfstof, die kanker aan de longen kan veroorzaken. In Nederland zou de overheid ook met regels een bodem in het beleid moeten leggen. Dat zeiden maatschappelijke organisaties tijdens een hoorzitting van de Commissie Economische zaken naar aanleiding van een rapport over aansprakelijkheid van Nederlandse bedrijven voor schendingen van fundamentele rechten van hun dochterbedrijven. De organisaties vinden: maatschappelijk verantwoord ondernemen van Nederlandse bedrijven in het buitenland is momenteel te vrijblijvend, teveel gebaseerd op vrijwillige gedragscodes. Het rapport is opgesteld door professor A. Castermans van de Universiteit Leiden en behandelt de vraag of een Nederlandse rechtspersoon verantwoordelijk kan worden gehouden voor betrokkenheid van een dochterbedrijf bij schendingen van fundamentele, internationaal erkende rechten in het buitenland. P+ biedt het rapport van Castermans aan als PDF. En ook het deze week vastgestelde verslag van de Kamercommissie over MVO in december, waar ook de nodige aandacht was voor de juridische relaties tussen moeders en dochters.

De publiciteit over het reilen en zeilen van de creditcards met klimaatcompensatie doet pijn. Vooral bij Repay, het bedrijf achter de Visa Greencards. Directeur Patrick Bunnik is ongelukkig. Hij erkent dat het publiciteitsbeleid van zijn bedrijf faalt, maar wil toch graag vertellen dat hij oprecht en met de beste bedoelingen handelt. Het zou vooral jammer zijn wanneer de net begonnen Visa Greencard Corporate voor het midden- en kleinbedrijf door de publiciteit schade zou ondervinden, zegt hij. “De verkoop daarvan is in september gestart. Het papierwerk duurt bij zakelijke cards wat langer dan voor de creditcard van particulieren. Daarom is de uitgifte in december begonnen. We hebben nu duizend kaarten uitgegeven. Per bedrijf worden er ongeveer tien tot vijftien kaarten verstrekt, dus we hebben nu zo om en nabij de honderd klanten. Daar zitten ook NGO’s bij. Er is over deze creditcard geen enkele klacht.” Waarom zijn er volgens Bunnik wel klachten over de creditcard voor consumenten?

Op een plaatje van een grote stad zien wij een schaap op een dak grazen. Een visioen van een kunstenaar, een artist impression van een groene fantast? Nee, de bijbehorende tekst gaat zelfs nog verder. “Alle huizen en kantoren zijn in 2050 kleine energiefabriekjes geworden, voor zichzelf en voor de nabije omgeving. Alle oppervlakten worden benut voor verschillende doeleinden en leveren geld op, van energieopwekking (zonnepanelen op gebouwen, boten, dijken) tot het afvangen van fijnstof (daken en gevels met planten die daarvoor zorgen). Veel daken worden gebruikt als ontwikkelingsgebied, voor onder meer landbouw of recreatie. Hierdoor zijn nieuwe beroepen ontstaan als daktuinman of waterbuschauffeur.” De nieuwe visie van Urgenda is sinds deze week bekend, de NGO van wervelwind Marjan Minnesma die Nederland beschouwt als pas ingepolderd land waarin we helemaal opnieuw beginnen te pionieren. Dus helemaal af is die visie nog niet, laat staan praktisch uitgevoerd. Of heeft u al een mooie geit op uw balkon? Urgenda vraagt iedereen mee te  denken en vooral mee te doen. P+ geeft de link naar de Urgenda visie 2050.

Graag zien wij in de duurzame wereld representanten uit de hele wereld. Dus ook: een wijze man, een doemdenker, een kunstenaar, een designer, een cartoonist, een succesvolle zakenvrouw, een cabaretier. We geven ze in P+ allemaal een plekje. Over een dichter hadden we nooit nagedacht. Het zou Leo Mesman kunnen zijn, werkzaam bij FNV Mondiaal. Zeg maar: de ontwikkelingsorganisatie van de vakcentrale en bonden. De theoloog Mesman heeft een bijna lieve gedachte opgeschreven over een getergde Moeder Aarde, in zijn nieuwste dichtbundel: ‘Zomaar zestig’.

“Moeder is boos

Als we zo doorgaan
de aarde te kwellen
en te misbruiken

zal zij zich op een dag
uitschudden als een natte hond
en ons allemaal de ruimte in keilen”

Wie is Leo Mesman en wat dichtte hij nog meer?

Mocht je al aan het nadenken zijn over een origineel Valentijnskado, dan ben je bij Goodforall aan het goede adres. Hartverwarmend zijn de kaarsjes die de webshop samen met Amnesty International ontwikkeld heeft. Naast de geur (exotisch met een zweempje bloemen) en de vorm (hartjes), steun je met de aankoop van deze kaarsen ook de makers ervan.